Diz Bağ Yaralanmaları
Diz vücudun en büyük ve harekette hayati önemde bir eklemdir. Dizin
sabitliğini yan bağlar ve çapraz bağlar sağlar. Çapraz bağlar diz ekleminin
içinden uyluk(femur) ve kaval(tibia) kemiğini bağlar. Bu bağlar kısa bir halat gibi
bu iki kemiği sıkıca birbirine bağlar, diz bükülürken ve düzken gerekli olan
sabitliği sağlarlar. Önde bulunana ön çapraz bağ (ÖÇB), arkada olana arka çapraz
bağ (AÇB) denir. Yan bağlar femur ve tibia kemiklerini iç ve dıştan (dış yan bağ
tibianın dış arkasında bulunan fibula kemiğine yapışarak indirekt yoldan tibia’yı
sabitler) birbirlerine bağlayarak sabitler. Diz ekleminin her iki yana açılmasını
engeller. Aynı zamanda bu kemiklerin dönme hareketlerini sabitlemede çapraz
bağlara destek olur.

Ön çapraz bağ (ÖÇB) yaralanmaları
Ön çapraz bağ (ÖÇB) tibia’ nın femur ‘a göre öne kaymasını engeller. Aynı
zamanda tibia’nın dönme hareketini de engeller. Ön çapraz bağ ani yön
değiştirme, diz dönmesi, koşarken, kayarken yavaşlama, zıplama sonrası yere
inerken, dize direkt darbe ile yaralanabilir.
Ön çapraz bağınız yaralandığında hemen bir ağrı hissetmeyebilirsiniz. Bir
kopma sesi veya dizde aniden bir boşalma veya kayma genellikle hissedilir.
Saatler içinde diz şişer ve ayağa kalkıldığında ağrı olur. Ön çapraz bağ yırtığına iç
yan bağ yaralanması ve dış menisküs yaralanması eşlik edebilir.
ACL yırtıklarının temel tanı ve değerlendirme yöntemi hastanın bir
ortopedi uzmanı tarafından muayene edilmesidir. Çeşitli muayene testleri vardır.
Özellikle operasyon kararını verdiren stabilite testleri muayene ile
yapılmaktadır. Bu tip diz yaralanmaları olan hastalarda
başka kemik patolojilerini tesbit için direkt röntgenler, eklem içi patolojiler için
MRG istenebilir. Cerrahi ve cerrahi olmayan tedavi alternatifleri vardır.
Cerrahi olmayan tedavi; Tam olmayan (parsiyel ) yırtıklar, yaş veya genel
olarak düşük fiziksel aktiviteleri olanlar dizlerde cerrahi tedaviye gereksinim
duyulmayabilir. Bu tür hastaların uyluk ön ve arka adelelerini (quadriceps ve
hamstring) geliştirici düzenli çalışma yapmaları, özel dizlik kullanmaları önerilir.
ACL yırtığı olan aktif ve spor yapmak isteyen hastalarda gereklidir. Zaman
zaman diz dönmesine gelişen aktivitesi daha az olan kişiler de dize güveni geri
getirmek ve kıkırdak hasarını engellemek için önerilmektedir. Cerrahi tedavide
genellikle artroskobik olarak diz çevresindeki bir tendon (veya bir parçası)
kullanılarak ön çapraz bağın orjinal anatomisine uygun bir rekonstriksiyon
sağlanır. ACL rekostriksiyon ameliyatı sonrası yaklaşık 1,5 ay hasta dizlik
kullanır, 3 ayda koşma egzersizlerine ve 6. Ayda futbol, basketbol gibi temas
sporlarına izin verilir. Ciddi bir fizik tedavi ve rehabilitasyon programı uygulanır.